Oszustwa a prowadzenie firmy w UK

Deweloper nieruchomości z Essex, Anthony James Killarney, jedyny dyrektor firmy K11 Developments Ltd, otrzymał decyzję o dyskwalifikacji. Dyrektor dokonał oszustwa poprzez zawyżenie obrotów swojej firmy celem otrzymania pożyczki z programu Bounce Back Loan Scheme (BBLS). Program ten, działający do dnia 31 marca 2021 roku, miał na celu umożliwienie przedsiębiorstwom szybszego dostępu do finansowania podczas epidemii koronawirusa.

Firma przeszła w stan likwidacji w listopadzie 2021 roku, będąc winna 388 800 funtów, co wywołało dochodzenie Insolvency Service (urzędu do spraw upadłości).

Zdyskwalifikowany dyrektor w maju 2020 roku złożył wniosek o pożyczkę BBLS, utrzymując, że obrót firmy w 2019 roku wyniósł 600 000 funtów, dzięki czemu jego biznes otrzymał pożyczkę w maksymalnej wysokości 50 000 funtów.

Dochodzenie wykazało, że obroty K11 Developments za lata kończące się w sierpniu 2017, 2018 i 2019 roku były zerowe, zatem firma w ogóle nie była uprawniona do skorzystania z BBLS, jako że program ten miał na celu pomoc dla rentownych przedsiębiorstw, aby było im łatwiej przejść przez okres pandemii Covid-19.

Dyskwalifikacja dyrektora K11 Developments została orzeczona na okres 11 lat i rozpoczęła się 2 listopada 2022 roku.

Co to jest decyzja o dyskwalifikacji dyrektora (disqualification undertaking)?

Decyzja o dyskwalifikacji to administracyjny odpowiednik nakazu dyskwalifikacji (disqualification order), ale nie wiąże się z postępowaniem sądowym. Mimo to, złamanie postanowień decyzji wiąże się z podobnie poważnymi skutkami – można za to trafić do więzienia.

Rejestr zdyskwalifikowanych dyrektorów w Companies House

Decyzja o dyskwalifikacji, tak samo jak nakaz dyskwalifikacji zostają zarejestrowane w Companies House, gdzie znajduje się publicznie dostępny rejestr wszystkich zdyskwalifikowanych dyrektorów. Do rejestru trafiają dyskwalifikacje sądowe, dyskwalifikacje wydane przez Insolvency Service (urząd do spraw upadłości) oraz przez Competition and Markets Authority (organ do spraw konkurencji i rynków).

Na tej stronie internetowej każdy może poznać szczegóły dotyczące ostatnich dyskwalifikacji włącznie z dotyczącymi niegodnego zachowania, które doprowadziło do dyskwalifikacji. Można się także zwrócić do urzędu o udostępnienie szczegółów dotyczących starszych spraw.

Rejestr zawiera następujące dane:

• nazwisko;
• adres;
• datę urodzenia, jeśli jest dostępna;
• narodowość;
• ostatni zarejestrowany adres;
• ramy czasowe obowiązywania dyskwalifikacji;
• jak wiele przypadków dyskwalifikacji miało miejsce;
• przyczyny dyskwalifikacji;
• nazwy firm związanych z dyskwalifikacją;
• czy została wydana zgoda sądu na dalsze pełnienie funkcji dyrektora.

Jak widać, publicznie dostępne informacje zawierają dużą ilość personalnych detali.

Jakim ograniczeniom podlega dyrektor, który został oficjalnie zdyskwalifikowany?

W czasie obowiązywania nakazu dyskwalifikacji dyrektor nie może:

• pełnić funkcji dyrektora spółki;
• uczestniczyć bezpośrednio ani pośrednio w promowaniu firmy, tworzeniu firmy lub zarządzaniu firmą LTD ani LLP;
• być syndykiem majątku spółki;
• działać jako syndyk masy upadłościowej.

Zatem zdyskwalifikowany dyrektor przestaje de facto być dyrektorem – zawieszeniu ulegają wszystkie jego prawa i obowiązki. Uchylić zakaz może jedynie decyzja sądu.

Nie wolno mu także nakłaniać innych osób do zarządzania firmą na jego polecenie – osoby, które go posłuchają mogą również zostać oskarżone o pomoc w naruszeniu nakazu/decyzji o dyskwalifikacji.

Może natomiast podjąć pracę w firmie, jednak jako zwykły pracownik. Może również działać jako akcjonariusz, ale powinien skorzystać z porady prawnej zanim jako akcjonariusz wyda wskazówki lub instrukcje dyrektorom spółki, ponieważ mogą one zostać zinterpretowane jako naruszenie postanowień dyskwalifikacji.

Konsekwencje naruszenia nakazu/decyzji o dyskwalifikacji

Naruszenie nakazu/decyzji o dyskwalifikacji jest traktowane jak przestępstwo – grozi grzywną lub/i wyrokiem więzienia na okres do 2 lat. Może skutkować również pozbawieniem prawa do wykonywania zawodu na kolejny okres.

Ponadto grozi to osobistą odpowiedzialnością za wszelkie długi spółki powstałe w czasie naruszenia nakazu/decyzji o dyskwalifikacji. Jeżeli osoba podlegająca dyskwalifikacji nakłoni kogoś o działanie w jej imieniu, ta osoba również może być ścigana i/lub zdyskwalifikowana i może stać się osobiście odpowiedzialna za długi spółki.

Jeśli spółka narusza nakaz/decyzję o dyskwalifikacji, wówczas jej członkowie zarządu lub inne osoby zarządzające spółką mogą zostać ukarani tak, jakby nakaz lub zobowiązanie dotyczyły ich osobiście.

Więcej informacji na temat dyskwalifikacji dyrektora znajdziesz pod tym adresem internetowym.

Dlaczego wzrasta liczba oszustw związanych z prowadzeniem firm?

Przedstawiony w artykule przypadek nie jest niestety odosobniony.

Zgodnie z danymi Office for National Statistics (Biura Statystyk Narodowych – ONS) liczba upadłości firm gwałtownie rośnie, osiągając poziom niewidziany od czasu kryzysu finansowego z 2008 roku. W związku z tym wychodzi też na jaw więcej oszustw, bo działalność niewypłacalnych przedsiębiorstw podlega zwiększonej kontroli.

Zgodnie z wypowiedzią Jona Felce, partnera w Cooke, Young & Keidan LLP: „wraz ze wzrostem liczby niewypłacalności wzrasta liczba przypadków oszustw, począwszy od oszustw księgowych, a skończywszy na sprzeniewierzeniu aktywów firmy”.

Przyczyn tego upatruje się w trudnych gospodarczo czasach, które ułatwiają podjęcie decyzji o naruszeniu prawa w celu ratowania sytuacji firmy, lub w celu czerpania korzyści z nieszczęścia innych. Popełnienie oszustw ułatwiły też ograniczenia formalnych procedur upadłościowych, obowiązujące w okresie pandemii koronawirusa.

Jak nie paść ofiarą oszustwa?

Uniknąć ryzyka całkowicie się nie da, jednak można podjąć kroki, które je zmniejszą:

• sprawdź z należytą starannością wszystkie dostępne Ci informacje na temat potencjalnych kontrahentów;
• jeżeli jesteś dyrektorem firmy, której grozi niewypłacalność, skorzystaj odpowiednio wcześnie ze specjalistycznej porady – to uchroni Cię przed oskarżeniem o umyślne działanie na szkodę firmy i wierzycieli;
• działaj w zgodzie z przepisami i innymi zobowiązaniami – wszystkie działania firm są teraz bardziej wnikliwie monitorowane;
• w przypadku ujawnienia oszustwa, skorzystaj z porady prawnej na wczesnym etapie – umożliwi to zastosowanie dostępnych narzędzi prawnych celem gromadzenia i ochrony informacji i aktywów (narzędzia te są tym skuteczniejsze, im wcześniej się je zastosuje)

Więcej o takich przypadkach przeczytasz w mojej książce "Niskie podatki - legalnie".