Self-assessment nie taki straszny, jak go malują. Z nami wypełnisz go krok po kroku!

Rozliczanie Self Assessment Tax Return w Wielkiej Brytanii może wydawać się skomplikowane, szczególnie jeśli robisz to po raz pierwszy. Nie ma się jednak czego bać z odpowiednią wiedzą i przygotowaniem możesz poradzić sobie z tym szybko i sprawnie, a przy okazji zyskać taką wprawę, że będziesz w stanie pomóc swoim najbliższym! Nasz przewodnik krok po kroku przeprowadzi Cię przez cały proces, abyś uniknął stresu, kar za spóźnienie i zyskał pełną kontrolę nad swoim rozliczeniem podatkowym.

Kto musi wypełnić Self-assessment?

Pan Kowalski, podobnie jak wielu innych mieszkańców Wielkiej Brytanii, zbliżał się do końca roku podatkowego, który trwa od 6 kwietnia do 5 kwietnia kolejnego roku. Wiedział, że musi złożyć zeznanie podatkowe, jeśli spełnia jeden z określonych warunków. Przeglądając listę, zrozumiał, że jego sytuacja pasuje do kilku z nich.

Po pierwsze, Pan Kowalski był samozatrudniony i prowadził własną działalność jako „sole trader”. W ubiegłym roku zarobił więcej niż £1000 przed odliczeniem jakichkolwiek ulg podatkowych, co automatycznie kwalifikowało go do obowiązku złożenia deklaracji.

Nie był również jedyną osobą prowadzącą interesy, miał wspólnika w ramach partnerstwa biznesowego. To oznaczało, że jako partner w biznesie również musiał uwzględnić swoje dochody w rozliczeniu.

Dodatkowo, gdyby jego całkowity dochód podlegający opodatkowaniu przekroczył £150,000, byłby zobowiązany do szczegółowego rozliczenia, choć w jego przypadku ten próg był poza zasięgiem. Wiedział jednak, że każdy, kto przekroczy tę kwotę, jest zobowiązany do złożenia zeznania.

Jednakże najbardziej nieoczekiwane okazało się dla niego rozliczenie związane ze sprzedażą aktywów. Jeśli w zeszłym roku sprzedał coś, co znacznie zyskało na wartości, musiałby zapłacić podatek od zysków kapitałowych (Capital Gains Tax). Sprawdził więc wszystkie swoje transakcje, aby upewnić się, że wszystko jest zgodne.

Pan Kowalski przypomniał sobie także, że każdy, kto otrzymywał zasiłek na dziecko (Child Benefit) i miał dochód powyżej £50,000, musiał zapłacić specjalny podatek High Income Child Benefit Charge.

Jednak lista powodów do rozliczenia na tym się nie kończyła. Okazało się, że każdy, kto ma nieopodatkowane dochody, również musi złożyć zeznanie podatkowe. Dotyczyło to dochodów z wynajmu nieruchomości, napiwków i prowizji, dochodów z oszczędności, inwestycji i dywidend, a także wszelkich dochodów zagranicznych.

Po przeanalizowaniu swojej sytuacji Pan Kowalski zrozumiał, że rozliczenie podatkowe nie jest takie proste, jak mogłoby się wydawać. Wiedział jednak, że spełniając te obowiązki, unika niepotrzebnych kar i zachowuje porządek w swoich finansach.

Jeśli nie jesteś pewien czy musisz takie zeznanie wypełnić odwiedź stronę Gov.uk i skorzystaj z narzędzia, które podpowie Ci, czy to jest konieczne.

Musisz poinformować HMRC do 5 października, jeśli musisz wypełnić zeznanie podatkowe i nie robiłeś tego wcześniej. Możesz to zgłosić, rejestrując się w systemie Self Assessment.

Ważne terminy‍

Musisz pamiętać, że zeznanie podatkowe musi być dostarczone do HMRC najpóźniej do 31 października (papierowe) lub do 31 stycznia (online). Spóźnienie oznacza kary, więc nie odkładaj tego na później! Zaległy podatek musi być zapłacony do 31-go stycznia po końcu roku podatkowego (czyli za rok 2024/25 do 31 stycznia 2026).‍

Przygotowanie dokumentów‍

Zanim zaczniesz, zbierz wszystkie potrzebne dokumenty, które mogą pomóc Ci wypełnić formularz:‍

- P60 (zestawienie rocznych dochodów od pracodawcy).‍

- P11D (wykaz świadczeń dodatkowych - czyli benefitów otrzymywanych od pracodawcy, jeśli dotyczy).‍

- Wyciągi bankowe (szczególnie ważne, jeśli masz dochody z inwestycji lub wynajmu).‍

- Personal pension contributions (wpłaty na prywatną emeryturę).‍

Wypełnij dane osobowe‍

Będziesz potrzebować następujących informacji:‍

- Numer UTR (Unikalny Numer Podatkowy)‍

- Numer ubezpieczenia społecznego (NIN)

- Imię, nazwisko i adres (wpisz aktualne dane, jeśli uległy zmianie)‍

Składanie zeznania podatkowego‍

Przy składaniu zeznania podatkowego masz dwie opcje.

Możesz zrobić to online. Jest to najwygodniejszy sposób ponieważ możesz zapisywać swoje postępy i wrócić do formularza później.Wersja online musi być wysłana do 31-go stycznia.

Zeznanie podatkowe możesz też złożyć w formie papierowej, natomiast musisz pamiętać aby je dostarczyć do 31-go października!‍‍

Wpisz swoje źródła dochodu‍

Każda sekcja formularza dotyczy innego źródła dochodu, więc upewnij się, że wpisujesz odpowiednie dane:‍

- Zatrudnienie – wypełnij, jeśli pracujesz na etacie lub masz dochody z pracy jako dyrektor.‍

- Samozatrudnienie – dotyczy samozatrudnionych (freelance) i podwykonawców.‍

- Dochody z wynajmu – jeśli masz przychody z wynajmu nieruchomości.‍

- Dochody zagraniczne – wpisz je, jeśli przekroczyły 2 000 funtów.‍

- Zyski kapitałowe – dotyczy sprzedaży aktywów, takich jak nieruchomości czy akcje.‍

Zgłoś ulgi podatkowe‍

Jeśli wpłacałeś na emeryturę prywatną lub darowizny charytatywne, możesz odliczyć je od podatku. Inne ulgi to np. Blind Person’s Allowance lub Marriage Allowance.‍

Kary za opóźnienie

Musisz pamiętać, że jeśli spóźnisz się ze złożeniem zeznania podatkowego do HMRC, zostanie naliczona podstawowa kara w wysokości £100. Jednak wysokość dodatkowych kar rośnie w zależności od tego, jak długo trwa opóźnienie:

Do 3 miesięcy opóźnienia – jeśli nie złożysz deklaracji w ciągu 3 miesięcy od ostatecznego terminu, możesz zostać obciążony dodatkowymi karami dziennymi wynoszącymi £10 za każdy dzień zwłoki, maksymalnie do 90 dni, co daje dodatkowe £900.

Powyżej 6 miesięcy – jeśli opóźnienie przekroczy 6 miesięcy, naliczona zostanie dodatkowa kara w wysokości 5% należnego podatku (lub minimum £300, w zależności od tego, która kwota jest wyższa).‍

Powyżej 12 miesięcy – po upływie 12 miesięcy, oprócz wcześniejszych kar, może zostać naliczona kolejna kara w wysokości 5% zaległego podatku (lub minimum £300 ). W niektórych przypadkach, jeśli opóźnienie jest uznane za celowe, kara może wynieść nawet do 100% należnego podatku.

I tak przykładowo, Pan Kowalski miał złożyć swoje zeznanie podatkowe do 31 stycznia, ale codzienne obowiązki, praca i życie rodzinne sprawiły, że ciągle to odkładał. Gdy minął termin, poczuł lekki niepokój, ale wciąż zwlekał. Za pierwsze spóźnienie naliczono mu karę £100. Mimo to, czas płynął dalej – dni zamieniły się w tygodnie, a ostatecznie trzy miesiące po terminie Pan Kowalski nadal nie złożył deklaracji.

Efekt? HMRC naliczyło dodatkową karę £10 za każdy dzień spóźnienia, co przez 90 dni dało aż £900. W sumie jego opóźnienie kosztowało go £1000. Zrozumiał, że odkładanie podatków nie tylko przynosi stres, ale także realne straty finansowe.

Pamiętaj, że wysokość kar zależy od stopnia opóźnienia, wartości zaległego podatku oraz okoliczności zwłoki. Jeśli zwłoka jest uzasadniona (np. poważna choroba), można ubiegać się o złagodzenie kary lub jej anulowanie.

SATR a zgłoszenie zagranicznych dochodów

Pierwszym krokiem jest ustalenie statusu rezydencji na dany rok podatkowy. Status ten określa się za pomocą Statutory Residence Test. Zakładając, że jedyną nieobecnością były 4 miesiące, a w pozostałym czasie Pan Kowalski przebywał w Wielkiej Brytanii przez więcej niż 183 dni, zostaje uznany za rezydenta podatkowego w UK. W związku z tym musi opodatkować swoje dochody z całego świata w danym roku podatkowym.

Aby zgłosić zagraniczne dochody z zatrudnienia, Pan Kowalski musi wypełnić sekcję „Employment” (SA102) w Self Assessment Tax Return. Dla każdego zatrudnienia, dyrektorstwa lub stanowiska, które zajmował w danym roku, należy wypełnić osobną podstronę.

Jeśli zagraniczne dochody z zatrudnienia były opodatkowane za granicą, nie uwzględni się podatku zapłaconego na stronie SA102. W takim przypadku musi być wypełniona sekcję „Foreign” (SA106). Na stronie F6 (lub jej odpowiedniku w oprogramowaniu) znajduje się sekcja „Foreign tax paid on employment, self-employment and other income”. Dodatkowo należy wpisać szczegóły w polu „Any other information” na stronie TR 7, wyjaśniając, gdzie na zeznaniu podatkowym są uwzględnione te dochody (w tym przypadku na stronach „Employment”). Dzięki temu zostanie utworzony Foreign Tax Credit, który można wykorzystać do zmniejszenia podatku do zapłaty w UK na tym samym dochodzie.

Pamiętaj, że jeśli nie zapłacono podatku za granicą, nie musisz wypełniać sekcji „Foreign”.

‍Nie zapomnij o podpisie!‍

Pan Kowalski starannie wypełnił swoje zeznanie podatkowe, ale w pośpiechu zapomniał o dwóch kluczowych rzeczach, podpisie i datowaniu dokumentu.

Datowanie polega na wpisaniu aktualnej daty na formularzu w momencie jego wypełniania lub składania. Jest to bardzo ważne, ponieważ data wskazuje, kiedy dokument został oficjalnie przygotowany i złożony.

W przypadku Pana Kowalskiego brak daty i podpisu sprawił, że HMRC uznało jego zeznanie za nieważne. To oznaczało, że formalnie nie złożył deklaracji na czas, co automatycznie skutkowało nałożeniem kary w wysokości £100 za przekroczenie terminu. Aby wszystko wyprostować, musiał przesłać poprawione dokumenty, co wiązało się z dodatkowym stresem i stratą czasu.

Ten przykład doskonale pokazuje, jak ważne jest zadbanie o formalne szczegóły, takie jak podpis i data na formularzu. Bez tego dokumenty nie zostaną uznane przez urząd skarbowy, co może prowadzić do niepotrzebnych kłopotów i dodatkowych kosztów.

Przesłanie formularza‍

W przypadku składania formularza online skorzystaj z oficjalnej strony HMRC: www.gov.uk/taxreturnforms.

Natomiast jeśli składasz formularz papierowy wyślij go na poniższy adres w zależności od tego czy żyjesz w UK czy poza jego granicami.

‍

Jeżeli żyjesz w UK

Self Assessment
HM Revenue & Customs
BX9 1AS
United Kingdom

Jeśli żyjesz poza UK

HM Revenue & Customs
Benton Park View
Newcastle Upon Tyne
NE98 1ZZ
United Kingdom

Rozliczenie Self Assessment Tax Return może wydawać się skomplikowane, ale z odpowiednim przygotowaniem i znajomością kroków do wykonania można bez problemu uporać się z tym zadaniem. Pamiętaj, aby zbierać wszystkie potrzebne dokumenty, starannie wypełnić formularz i złożyć go w terminie, niezależnie od tego, czy robisz to online, czy w formie papierowej. Dzięki temu unikniesz niepotrzebnych kar i dodatkowego stresu

Video jak samodzielnie zrobić self-assessment znajdziesz tutaj.