Rozliczanie sprzedaży przedsiębiorstwa

Wysokość, w jakiej będziesz musiał uiścić podatek, jest uzależniona w dużej mierze od formy prowadzenia działalności oraz od tego, czy sprzedajesz całą firmę (jej aktywa), czy też tylko część w postaci pewnej ilości udziałów.

Jeżeli firma będąca przedmiotem sprzedaży jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, prawdopodobnie trzeba będzie zapłacić podatek od zysków kapitałowych – CGT oraz podatek dochodowy od osób prawnych – CT od zysku, osiągniętego ze sprzedaży firmy. Jeżeli jest to  jednoosobowa działalność gospodarcza albo partnerstwo biznesowe (partnership), do zapłacenia będzie podatek od zysków kapitałowych – CGT.

Podatek od zysków kapitałowych – Capital Gains Tax (CGT)

Jest to podatek, który należy zapłacić od zysków osiągniętych ze sprzedaży (a nie od całej kwoty sprzedaży). Przykładowo, jeżeli Iza sprzedała swoją firmę za kwotę 230,000 funtów, a uprzednio nabyła ją za 100,000 funtów, wówczas zysk ze sprzedaży wyniesie 130,000 funtów (230,000 – 100,000). Jeżeli jednak Iza zbudowała swoją firmę od zera, wówczas podatkowi CGT podlega pełna kwota sprzedaży. 

Roczna kwota ulgi od podatku od zysków kapitałowych (Capital Gains allowance)

Każdemu przysługuje do wykorzystania roczna kwota ulgi od podatku od zysków kapitałowych. Na rok 2021/22 jest to kwota 12,300 funtów. Zatem tę sumę można odliczyć od podatku CGT.

Ulga z tytułu zbycia aktywów przedsiębiorstwa - Business Asset Disposal Relief (BADR)

Kolejna ulga, z której można skorzystać, to ulga z tytułu zbycia aktywów gospodarczych (BADR – Business Asset Disposal Relief; dawniej Entrepreneurs' Relief), której adresatem są osoby rozliczane z poziomu wyższego progu podatkowego, czyli takie, które musiałyby zapłacić 20% podatku od zysków kapitałowych (i 28% od zysku ze sprzedaży nieruchomości mieszkalnych). Przy spełnieniu kwalifikujących do tej ulgi warunków obniża ona stawkę podatku od zysków kapitałowych do niższego progu podatkowego (odpowiednio do 10% i 18%). Dotyczy ona też nieruchomości, które były częścią biznesu i były wykorzystywane tylko do celów biznesowych. Ulgę tę można wykorzystać w ciągu całego życia do wysokości miliona funtów. Jest dostępna dla osób fizycznych, partnerów i powierników (nie dla osób zbywających spółkę). Należy też być właścicielem firmy przez co najmniej ostatnie 2 lata poprzedzające sprzedaż.

Ulga BADR może być stosowana także w przypadku sprzedaży udziałów i papierów wartościowych, ale tylko w przypadku, kiedy sprzedający jest pracownikiem firmy lub organizacji, bądź tzw. office holder - osobą, która została wyznaczona na stanowisko przez firmę lub organizację, ale nie ma podpisanej umowy ani nie otrzymuje regularnego wynagrodzenia (np. dyrektor spółki). Główna działalność firmy musi też polegać na handlu (a nie na działalności niehandlowej, np.inwestycjach), lub musi to być spółka holdingowa grupy handlowej.

Do sprzedaży udziałów i papierów wartościowych stosuje się też inne wymogi, zależnie od tego czy pochodzą one z tzw. Enterprise Management Incentives (EMIs – środki motywujące do zarządzania przedsiębiorstwem). 

Ulga z tytułu przeniesienia aktywów gospodarczych (Business Asset Rollover Relief - BARR)

Ulgę można zastosować, gdy środki ze sprzedaży aktywów handlowych zostają użyte do zakupu nowych aktywów. O ulgę BARR mogą aplikować osoby fizyczne oraz spółki. Jest to rodzaj odroczenia – zysk ze zbycia przenosi się na inny składnik majątku przedsiębiorstwa. Koszt nowo zakupionego składnika aktywów jest pomniejszany o zysk, zatem w momencie, kiedy nowy składnik jest sprzedawany, zysk wraca poprzez pomniejszony koszt uzyskania przychodu.

Przykład.

Tomek sprzedaje restaurację za 550,000 funtów z zyskiem w wysokości 200,000 funtów. Zysk zostaje w całości przeznaczony na zakup sklepu z artykułami spożywczymi. Zatem koszt bazowy dla podatku od zysków kapitałowych w przypadku późniejszej sprzedaży sklepu wynosi 350,000 funtów.

Ulga BARR podlega ograniczeniu w zależności od tego, ile środków uzyskanych ze sprzedaży pierwszego składnika majątku zostało zainwestowane w nowy składnik. Nabywane aktywa nie muszą być tego samego rodzaju, muszą jednak być przeznaczone wyłącznie docelów prowadzenia działalności gospodarczej i powinny być stosowane do tych celów niezwłocznie po zakupie (chyba, że niezbędna jest ich uprzednia adaptacja, ale nawet wówczas nie może to trwać długo). Nowy składnik musi zostać nabyty w przedziale czasowym od dwunastu miesięcy przed zbyciem pierwszego składnika majątku do trzech lat po jego zbyciu oraz oba aktywa muszą być wykorzystywane do celów handlowych. Jeżeli sprzedawany składnik majątku był wykorzystywany do celów handlowych jedynie częściowo, wówczas dochód ze sprzedaży jest rozdzielany na cele handlowe i niehandlowe na zasadzie podziału czasowego. Ponieważ ulga BARR stosuje się także do grup kapitałowych, zysk osiągnięty przez jedną spółkę w grupie może zostać przeniesiony na zakup kwalifikującego się składnika aktywów w innej spółce grupy (po spełnieniu określonych warunków). BARR nie stosuje się do sprzedaży akcji i papierów wartościowych.

Ubieganie się o tę ulgę należy starannie przemyśleć, gdyż nie zawsze będzie się ona opłacać. Będzie tak zwłaszcza w sytuacji, gdy zbycie starego składnika majątku kwalifikuje się do ulgi z tytułu zbycia aktywów gospodarczych (BADR), ale zbycie nowego składnika majątku już nie. Ulga BARR z pewnością się opłaca, jeśli jest prawdopodobne, że nowy składnik majątku pozostanie w posiadaniu inwestora aż do jego śmierci.

Ulga z tytułu odrolnienia w przypadku przymusowego wykupu (Rollover Relief on compulsory acquisition)

O ulgę tę można się ubiegać w przypadku zbycia gruntu na rzecz władz wykonujących uprawnienia do przymusowego wykupu, należy jednak spełnić następujące warunki: właściciel gruntu nie może aktywnie poszukiwać możliwości sprzedaży ani wykazywać chęci sprzedaży; wynagrodzenie otrzymane za zbycie musi być ponownie zainwestowane w inne grunty w okresie rozpoczynającym się 12 miesięcy przed i kończącym trzy lata po zbyciu. Nie można ubiegać się o tę ulgę, jeśli grunt zamienny będzie podlegał uldze Private Residence Relief (PRR) w odniesieniu do pierwszych sześciu lat od nabycia.

Ulga z tytułu włączenia się do spółki (Incorporation Relief).

Jest to kolejna forma odroczenia podatku CGT, przysługująca, jeśli nastąpiło włączenie firmy (która nie musi być przedsiębiorstwem handlowym) wraz ze wszystkimi aktywami do spółki w zamian za udziały. Podatek ulega odroczeniu do czasu, aż udziały te zostaną zbyte. Ulga Incorporation Relief jest dostępna jedynie dla jednoosobowej działalności gospodarczej oraz dla partnerów. Nie trzeba się o nią ubiegać, jest ona przydzielana automatycznie od chwili spełnienia warunków. W momencie sprzedaży akcji należy zapłacić podatek CGT.

Podatek dochodowy od osób prawnych (Corporation Tax)

W przypadku sprzedaży spółki podatek dochodowy jest płacony od zysku ze sprzedaży lub zbycia aktywów, czyli ziemi, nieruchomości, sprzętu, maszyn czy udziałów (akcji).

Podatek ten płacą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; większość stowarzyszeń nie posiadających osobowości prawnej (na przykład kluby i spółdzielnie) oraz spółki zagraniczne posiadające oddział lub biuro w Wielkiej Brytanii. Wysokość CT zależy od ulg i odliczeń, które mogą przysługiwać w indywidualnej sytuacji.

Źródła:

https://www.gov.uk/capital-gains-tax/what-you-pay-it-on
https://www.gov.uk/capital-gains-tax/allowances
https://www.gov.uk/business-asset-disposal-relief
https://www.gov.uk/business-asset-rollover-relief
https://www.gov.uk/hmrc-internal-manuals/capital-gains-manual/cg61900
https://www.gov.uk/corporation-tax
https://www.gov.uk/tax-when-your-company-sells-assets