Kierowco "ubera": zapłać podatki lub nie dostaniesz licencji

Pewnie nie raz zdarzyło Ci się zamawiać Ubera za pomocą aplikacji internetowej. Niektóre aplikacje, takie jak Uber, Ola i Bolt, przeznaczone są wyłącznie dla private hire vehicles (PHV) czyli pojazdów do wynajmu prywatnego. Inne aplikacje, takie jak Free Now, umożliwiają użytkownikom wybór między taksówką a samochodem PHV.

HMRC zainteresowało się zeznaniami podatkowymi kierowców. Urząd skarbowy doszedł do wniosku, że wielu z tych kierowców nie deklaruje swoich wszystkich dochodów. Akcję sprawdzającą rozpoczęto w marcu 2021 roku na terenie Anglii i Walii od dodatkowych kontroli wniosków o odnowienie licencji (od 2023 te same kroki mają zostać podjęte w Szkocji i Północnej Irlandii). Kontrola dotyczy nie tylko kierowców wynajmu prywatnego, ale wszystkich osób fizycznych, spółek i firm ubiegających się o licencję na prowadzenie taksówek oraz pojazdów PHV, na prowadzenie firmy PHV lub na handel złomem. Jednak zwłaszcza w przypadku kierowców PHV kontrola ujawniła liczne nadużycia.

Czy licencja na przewóz osób jest obowiązkowa?

Każdy pojazd, który mieści do ośmiu pasażerów i jest dostępny do wynajęcia z kierowcą, wymaga licencji na prywatny wynajem pojazdów (Private Hire Vehicle - PVH licence). Obowiązek ubiegania się o licencję spoczywa na właścicielu pojazdu. Licencja musi być wydana przez odpowiedni organ państwowy na terenie obszaru, w którym się pracuje.

Licencja jest ważna przez okres 3 lat – potem trzeba ją odnowić. Dotyczy ona jednak osoby, anie pojazdu.

Ukryta gospodarka - szara strefa działania kierowców private hire cars

HMRC doszło do wniosku, że olbrzymia część osób i przedsiębiorstw działających w omawianej branży ukrywa swoje źródła dochodu przed urzędem skarbowym. Oszacowano, że w ten sposób skarb państwa stracił kwotę niebagatelną, bo ok 2.6 miliarda funtów (dane na lata 2018-2019). Dodatkowo stwierdzono, że ta niekontrolowana działalność narusza zasady zdrowej konkurencji, jak również jest w powiązaniu z innego rodzaju przestępczością: praniem pieniędzy, łamaniem praw pracowniczych, naruszeniami zdrowia i bezpieczeństwa oraz z przestępstwami imigracyjnymi.

Jakie są nowe zasady wydawania licencji na "ubera"

HMRC zdaje sobie sprawę, że wiele osób działa w tzw. szarej strefie, ponieważ po prostu nie są one świadome swoich obowiązków podatkowych, dlatego uzależnił odnowienie licencji od przeprowadzenia kontroli podatkowej. Rząd deklaruje, że chce pomóc tym ludziom, którzy pozostają w strefie ukrytej gospodarki z powodu dezorientacji oraz nieświadomości swoich praw i obowiązków. Zapowiada też, że zasada warunkowości przy wydawaniu licencji będzie z czasem obejmować także inne sektory gospodarki. Badania i konsultację społeczne na temat zasadności wprowadzenia takiego środka zostały przeprowadzone w 2016 i 2017 roku w ramach poszukiwań środka, który przeciwdziałałby zagrożeniom stwarzanym przez ukrytą gospodarkę, a jednocześnie nie byłby obciążeniem dla organów licencyjnych ani klientów.

Od 4 kwietnia 2022 w Anglii i Walii obowiązują przepisy, które uzależniają przedłużenie ważności licencji na prowadzenie taksówek, prowadzenie i obsługę PHV oraz handel złomem od ukończenia przez wnioskodawców kontroli potwierdzających ich odpowiednią rejestrację podatkową.

A zatem wszyscy kierowcy PHV, którzy wcześniej nie płacili podatków, są obecnie ujawniani, kiedy próbują odnowić swoje licencje, nie posiadając kodu HMRC uzyskiwanego się poprzez rejestrację online na Government Gateway. Dotyczy to w znakomitej większości kierowców Ubera.

Steve McNamara, sekretarz generalny w Licensed Taxi Drivers Association, który już od dawna podkreślał, że niekontrolowany wzrost pracujących w szarej strefie liczby kierowców Ubera (liczba kierowców PHV wzrosła z 60 000 w 2011 r. do prawie 120000 w 2017 roku) wypiera z rynku legalnie działające czarne taksówki (black cabs) oraz zagraża publicznemu bezpieczeństwu i osłabia ekonomię, stwierdził, że wielu kierowców PHV, z których większość działa za pośrednictwem aplikacji ride-sharing Uber, nie płaciło podatku w odpowiedniej do swoich dochodów wysokości i że spodziewa się, iż w ciągu kolejnych dwóch i pół roku kierowców tych będzie „dziesiątki tysięcy więcej”.

"Revenue przez lata traciło dziesiątki tysięcy [funtów] dochodów" - dodał. McNamara przewiduje ponadto, że większość kierowców niepłacących podatku zostanie ujawnionych w wielkich ośrodkach miejskich, jak Londyn, ponieważ prywatne samochody do wynajęcia działające za pomocą aplikacji internetowych są tam najbardziej popularne.

Według oświadczenia HMRC, niedopłaty podatku powszechnie zdarzały się wśród kierowców PHV, a nie wśród taksówkarzy black cabs.

Według słów przedstawiciela firmy Uber dla Financial Times, kierowcy Ubera byli samozatrudnieni dla celów podatkowych, więc ocena, co zeznawali w swoich deklaracjach podatkowych, pozostaje poza gestią firmy. Uber zobowiązał się do pełnej współpracy z HMRC celem dostarczenia urzędowi skarbowemu wszystkich niezbędnych informacji.

HMRC wzywa kierowców "ubera" do złożenia wyjaśnień

Od 5 września do końca 2022 roku do wszystkich kierowców, których urząd podejrzewa o niepłacenie podatku, będą wysyłane listy z 30-dniowym terminem na złożenie wyjaśnień. Jeśli wezwani się do tego nie dostosują, czeka ich pełna kontrola podatkowa.

Tym, którzy dobrowolnie ujawnią swoje nieopodatkowane dochody, urząd zaoferuje 90 dni na obliczenie i zapłacenie należnego podatku.

HMRC potwierdził w oświadczeniu, że listy zostały "wysłane do osób, które zarobiły na wożeniu klientów, rezerwujących samochody wynajmu prywatnego za pośrednictwem aplikacji online".

Jakie są obecne warunki odnowienia licencji PHV

Jeśli chcesz odnowić licencję, a jesteś:

• Kierowcą taksówki (hackney carriage czyli taxi);
• Kierowcą PHV (oraz na podwójnej licencji);
• Przedsiębiorcą zajmującym się PHV;

musisz wypełnić kontrolę podatkową. Kontrola ma potwierdzić, że jesteś odpowiednio zarejestrowany do płacenia podatku od dochodów, które zarabiasz korzystając z licencji.  Odpowiednie informacje na temat tego, jak płacić podatek od dochodów znajdziesz na tej stronie HMRC. Jeśli działasz jako spółka, dowiesz się więcej na temat płacenia podatku korporacyjnego (Corporation Tax – CT) na tej stronie HMRC.

Rzecznik HMRC powiedział: "Chodzi o stworzenie równych szans dla zgodnej z przepisami większości w tych sektorach, więc większość, która gra zgodnie z zasadami, nie będzie poszkodowana przez mniejszość, która tego nie robi".

Więcej informacji na temat nowego sposobu wydawania licencji znajduje się na tej stronie HMRC.

Osoby ubiegające się o licencję na przewóz osób po raz pierwszy

Jeśli ubiegasz się o licencję po raz pierwszy, nie musisz wypełniać kontroli podatkowej, ale organy licencyjne poproszą Cię o przeczytanie wytycznych HMRC na temat odnowienia licencji w przyszłości. Będziesz musiał potwierdzić, że to zrobiłeś.

Co trzeba zrobić, żeby odnowić licencję

Od 4 kwietnia 2022 roku, jeśli jako obecnie licencjonowany taksówkarz/kierowca PHV odnawiasz licencję lub składasz wniosek o kolejną licencję w ramach innego organu licencjonującego, musisz wykonać kontrolę podatkową. Możesz to zrobić online za pośrednictwem usługi cyfrowej (tutaj znajdziesz link).

Na zakończenie warto dodać, że w lutym 2021 roku Sąd Najwyższy wydał przełomowy wyrok, który potwierdził, że kierowcy Uber są pracownikami, a nie niezależnymi wykonawcami. Oznacza to, że kierowcy Ubera są uprawnieni do składek emerytalnych i wynagrodzenia za urlop - ale nadal mogą wybrać, kiedy pracują i nadal są samozatrudnieni dla celów podatkowych.