Europejskie raje podatkowe - które kraje zwabiają zamożnych?

Często spotykam się z pytaniem, które kraje w Europie oferują najkorzystniejsze warunki podatkowe dla osób zamożnych i inwestorów. W ostatnich latach wiele państw w Europie rywalizuje o przyciągnięcie bogatych ekspatów, oferując różnorodne preferencyjne reżimy podatkowe. Od czasu kryzysu finansowego w 2008 roku, zamiast dalszego obniżania podatków, kraje zaczęły koncentrować się na wprowadzaniu specjalnych ulg i zachęt, mających na celu przyciągnięcie osób zamożnych, które szukają sposobów na optymalizację podatkową.

Europa w walce o zamożnych ekspatów

Nie istnieje jedno rozwiązanie, które będzie idealne dla każdego. To, co może być „rajem podatkowym” dla jednej osoby, dla innej może być zupełnie nieopłacalne. Wybór kraju zależy przede wszystkim od źródła majątku i charakteru dochodów. Na przykład osoby posiadające duże zyski kapitałowe będą preferować jurysdykcje oferujące zerowy podatek od takich zysków, podczas gdy osoby z dochodami aktywnymi będą poszukiwać krajów z niskimi stawkami Income Tax lub Corporation Tax.

Wielu zamożnych osób z Wielkiej Brytanii decyduje się na emigrację, aby obniżyć swoje obciążenia podatkowe, a różne kraje europejskie, chcąc przyciągnąć tych bogatych migrantów, oferują szeroką gamę specjalnych programów podatkowych. Przyjrzałem się kilku krajom, które w ostatnich latach wyróżniają się szczególnie atrakcyjnymi ofertami.

Włochy - ryczałtowa stawka podatkowa dla bogatych

Włochy od dawna są popularnym kierunkiem dla ekspatów, nie tylko ze względu na swoje walory turystyczne, klimat i kulturę, ale także ze względu na korzystne warunki podatkowe. Choć kraj ten ma stosunkowo wysokie stawki podatkowe zarówno dla osób fizycznych, jak i firm, oferuje interesujące ulgi podatkowe dla obcokrajowców. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań jest tzw. „flat tax”, czyli możliwość opłacania stałej rocznej kwoty podatku od dochodów zagranicznych, niezależnie od ich wysokości.

W ramach tego programu zamożne osoby mogą płacić stałą kwotę podatku – €200,000 rocznie – od wszystkich dochodów uzyskanych poza Włochami. Ta płaska stawka podatkowa obowiązuje maksymalnie przez 15 lat i jest dostępna dla osób, które nie były rezydentami podatkowymi we Włoszech przez co najmniej 9 z ostatnich 10 lat.

Co więcej, osoby korzystające z tego rozwiązania mogą cieszyć się brakiem kosztów związanych z prowadzeniem skomplikowanej księgowości, co czyni to rozwiązanie niezwykle atrakcyjnym dla najbogatszych ekspatów.‍

Szwajcaria - raj dla pasywnych dochodów

Szwajcaria od lat kojarzona jest z luksusem, stabilnością finansową i korzystnym systemem podatkowym. Jednym z narzędzi, które Szwajcaria oferuje zamożnym osobom, jest tzw. „forfait fiscal” – system, w którym podatki są obliczane na podstawie wydatków osoby, a nie jej dochodów czy majątku. Choć ten system stosowany jest tylko wobec mniej niż 0,1% szwajcarskich podatników, nadal przyciąga on najbogatszych ekspatów.

System forfait fiscal działa w ten sposób, że zamiast płacić podatek od dochodów, osoby korzystające z tej ulgi płacą podatek na podstawie swoich wydatków. Minimalny podatek wynosi obecnie 429,100 CHF (około €455,000 ) lub siedmiokrotność rocznego czynszu albo wartości nieruchomości jaką posiada podatnik. Program jest dostępny wyłącznie dla osób, które nie posiadają obywatelstwa szwajcarskiego i przybywają do kraju po raz pierwszy lub wracają po dziesięcioletniej nieobecności. Beneficjenci tego programu nie mogą również podejmować pracy ani prowadzić działalności gospodarczej w Szwajcarii, co sprawia, że ten system jest skierowany głównie do rentierów oraz inwestorów z dochodami pasywnymi.

Portugalia - ulgi dla specjalistów i emerytów

Portugalia przez lata cieszyła się opinią raju podatkowego dla emerytów, ale w ostatnich latach zmieniła swoje podejście i obecnie stawia większy nacisk na przyciąganie wysoko wykwalifikowanych specjalistów oraz przedsiębiorców. Program NHR (Non-Habitual Resident), który przez dekadę pozwalał osobom mieszkającym w Portugalii unikać opodatkowania dochodów zagranicznych, był szczególnie popularny wśród emerytów, którzy nie płacili podatków od swoich zagranicznych emerytur.

Jednak naciski ze strony krajów nordyckich, takich jak Szwecja i Finlandia, skłoniły rząd portugalski do wprowadzenia pewnych zmian w systemie NHR. Obecnie Portugalia koncentruje się na przyciąganiu osób, które mogą przyczynić się do rozwoju gospodarczego kraju. Nowy program ulg podatkowych oferuje preferencyjne stawki podatkowe dla osób z wykształceniem oraz kwalifikacjami, które mogą wnieść wartość dodaną do portugalskiej gospodarki. Na przykład, dochody z niektórych zawodów są opodatkowane stawką 20%, co nadal czyni Portugalię atrakcyjnym miejscem do życia i pracy dla ekspatów, mimo że część wcześniejszych ulg została zredukowana.

Spółki holdingowe jako sposób na obniżenie podatków

Dla bogatych osób i przedsiębiorców jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi optymalizacji podatkowej jest tworzenie spółek holdingowych w krajach o niskich stawkach podatkowych. Tego typu struktury są popularne, ponieważ pozwalają na minimalizację obciążeń podatkowych poprzez przenoszenie dochodów do spółek zlokalizowanych w jurysdykcjach o niskich podatkach od osób prawnych. Kraje takie jak Irlandia (12,5% podatku), Węgry (9%), Bułgaria (10%) oraz Cypr (12,5%) są szczególnie atrakcyjne dla osób, które chcą obniżyć swoje zobowiązania podatkowe.

Co ważne, dochody generowane przez te spółki mogą być opodatkowane na korzystniejszych warunkach, a sam mechanizm działa w sposób zgodny z przepisami unijnymi, co sprawia, że spółki holdingowe są legalnym i skutecznym narzędziem optymalizacji podatkowej. Mimo że OECD pracuje nad wprowadzeniem globalnej minimalnej stawki podatku od osób prawnych na poziomie 15%, dotyczy to jedynie dużych firm o przychodach powyżej €750 milionów, co sprawia, że mniejsze firmy nadal mogą korzystać z niskich stawek podatkowych.

Kraje o wysokich podatkach

Choć wydaje się, że optymalizacja podatkowa zawsze opiera się na szukaniu najniższych stawek, to w rzeczywistości kraje o wyższych stawkach podatkowych mogą w niektórych sytuacjach okazać się korzystniejsze. Na przykład Belgia, mimo że jest postrzegana jako kraj o wysokich podatkach, oferuje pewne ulgi, które mogą być atrakcyjne dla osób z dużymi majątkami inwestycyjnymi lub firmami holdingowymi. Podobnie inne kraje, które na pierwszy rzut oka mają wysokie obciążenia podatkowe, mogą oferować preferencyjne warunki dla określonych typów dochodów lub inwestycji.

Optymalizacja podatkowa: kluczowe czynniki do rozważenia

W nadchodzących latach można spodziewać się dalszych zmian w przepisach podatkowych, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Inicjatywy OECD, takie jak wprowadzenie globalnej minimalnej stawki podatkowej, mogą zmienić krajobraz optymalizacji podatkowej, ale zamożni inwestorzy zawsze będą poszukiwać nowych sposobów na minimalizację swoich zobowiązań podatkowych. Ważne jest, aby na bieżąco śledzić zmieniające się regulacje i elastycznie dostosowywać strategię podatkową do nowych warunków.
Podsumowując, wybór kraju do optymalizacji podatkowej wymaga kompleksowej analizy. Należy uwzględniać nie tylko stawki podatkowe od dochodów osobistych, ale także inne obciążenia, takie jak podatki od zysków kapitałowych, dziedziczenia, majątku czy składki na ubezpieczenia społeczne. Kluczowe jest także zrozumienie, jakie dodatkowe korzyści może przynieść zmiana rezydencji podatkowej, na przykład w zakresie inwestycji w lokalne rynki czy dostępności specjalnych wiz dla osób zamożnych.
Wybierając odpowiednie miejsce do życia i prowadzenia działalności, należy dokładnie rozważyć zarówno korzyści, jak i ewentualne ryzyka, a także pamiętać o długoterminowych skutkach decyzji związanych z rezydencją podatkową.